Ահա կրկին անցնում եմ անտառի միջով։ Նոր անծանոթ տեղեր են, բայց թվում է՝ իմ ճանապարհները միշտ այս տեղերով են անցել։ Շաբաթներ առաջ գարնան շունչն առաք․ մի օր տաք քամի փչեց, ձյունը սկսեց հալվել, սակայն սառնամանիքը հակահարձակմնան դիմեց։ Քչքչան, պաղպաջուն առվակները մեկեն սառցե պսպղուն ժապավեններ դարձան, ջրի կաթիլները ցած ընկնելիս, ակընթարթորեն սառչելով, ճյուղերից կախված մնացին։ Ձմեռը հետ թողած դիրքերը գրավեց և իր ժամանակավոր հաղթանակն էր տոնում՝ բուք ու բորան, մրրիկ փռելով տափաստանների և անտառների վրա։
Մի քանի օր անց գարունը նոր արշավի էր պատրաստվում։ Եվ եկավ միանգամից՝ ինքնավստահ ու հաղթական, սառած հողին թարմ բույրեր և հրապույրներ բերելով։
Архивы раздела: Հայոց Լեզու
Թարգմանություն / Առակներ
Дешёвый верблюд
армянская притча
Стоял ноябрь. Сын пришел к отцу и сказал, что цена на верблюдов так упала, что верблюда можно купить за одну копейку.
— А сколько у тебя сена, чтобы его прокормить? — спросил отец у сына.
— Одна арба, — ответил сын. –
Верблюд стоимостью в одну копейку слишком дорог.
В конце марта, когда взошла трава, сын пришел к отцу и сказал:
— Отец, верблюд стоит сто рублей.
— Вот теперь он стоит дешево, надо купить.
Сын купил верблюда и начал посевные работы.
Էժան ուխտը
հայկական առակ
Նայոմբերն էր։ Տղան եկավ հոր մոտ և ասաց, որ ուխտերի գինը այնքան է ընկել, որ նրանք կարող են ուխտ գնել մի կոպեկով։
Իսկ, որքան դեզ ունենք, որ կերակրենք նրան, — հարցրեց հայրը։
Մեկ կույտ դեզ։
Մեկ կոպեկ արժողությամբ ընդձուխտը շատ թանգ է,- ասաց հայրը։
Մարտի վերջ երբ խոտերը բարձրացան տղան եկավ հարցրեց հորը․
— Հայրիկ ընձուխտը արդեն արժի հարյուր կոպեկ։
— Այ հիմա այն շատ էժան է և պետք է գնել այն,- պատասխանեց հայրը։
Տղան գնեց ուխտ և սկսեց ցանքի աշխատանքները։
Թարգմանական աշխատանք
Отец Хикара
армянская притча
Отец Хикара состарился, обессилел, стал для семьи обузой. Однажды, когда старик пил воду, из его дрожащей руки выпала чашка и разбилась. Жена Хикара рассердилась и, сказала мужу:
— Твой отец — для нас горе и наказание, теперь я буду давать ему воду и обед в деревянной посуде.
Как сказала, так и сделала. Хикар не возражал.
Прошло некоторое время. Однажды сын Хикара увидел возле деда деревянную посуду и подумал, что стариков, наверное, кормят и поят из деревянной посуды. Он взял кусок дерева и стал тесать. Отец и мать спросили у него:
— Сынок, что ты делаешь?
— Деревянную посуду. Когда вы состаритесь, я буду из нее кормить вас…
Слова сына пристыдили отца и мать, и с этого дня они стали заботиться о старике.
Հիկարայի հայրը
Հայկական առակ
Հիկարայի հայրը ծերացավ, թուլացավ և բեռ դարձավ ընտանիքի համար։ Մի անգամ, երբ ծերունին ջուր էր խմում, նրա դողացող ձեռքից մի բաժակ ընկավ ու կոտրվեց։ Հիկարայի կինը բարկացավ և ասաց ամուսնուն.
— Հայրդ մեզ համար վիշտ ու պատիժ է, հիմա ես կսկսեմ նրան ջուրը և ուտելիքը տալ փայտե ամանի մեջ:
Ինչպես նա ասաց, այնպես էլ արեց: Հիկարը դեմ չէր.
Որոշ ժամանակ է անցել։ Մի օր Հիկարայի որդին պապիկի մոտ փայտե աման տեսավ և մտածեց, որ ծերերին պետք է միշտ կերակրել և ջուր տալ միայն փայտե ամանից։ Նա վերցրեց մի կտոր փայտ և սկսեց փորել այն։ Հայրն ու մայրը նրան հարցրին.
— Տղա՛ս, ի՞նչ ես անում:
Փայտե սպասքը փորունմ եմ, որ երբ ծերանաս, ես քեզ դրանից կկերակրեմ…
Որդու խոսքերը խայտառակեցին հորն ու մորը, և այդ օրվանից նրանք սկսեցին հոգ տանել ծերունու մասին։
Առաջադրանք
Կետադրիր հետևյալ նախադասությունները։
Մայրուղուց դեպի աջ թեքվելով՝ կարող ես վեցից յոթ կիլոմետր գնալ, ու քո առաջ անակնկալ կերպով կբացվի բնության այդ հրաշալիքը՝ Պարզ լիճը։
Աննման է նրա դիրքը․ կտրում ես անտառը, ուր քեզ ուղեկցում են տեսակ-տեսակ ծառեր, բարձրանում ես վեր, հետո հարթավայրով մի փոքր գնում, ապա իջնում ցած, ու երևում է լճի ողորկ, հայելանման կապույտը։
Նա այնպես մեղմահնչյուն է ծփում՝ ասես անհոգ գեղեցկուհի է երգում անտառի մեջ մոլորված զբոսնելիս։
Գրաֆիկ դիզայնի և տպագրության տերմինոլոգիա / Բառարանային աշխատանք
Էսքիզ — բաղկացած է հիմնականում ուրվագծերից կամ գաղափարական գծերից, որոնց միջոցով իրականացվում է հնարավոր նախագծի նախնական արտացոլումը
Գովազդային կարգախոս — նույնականացման փուլն է, երբ ունենք գովազդային նպատակ պատրաստել որոշ ապրանքանիշերի արժեքները այնպես, որ դրանք ներկայացվեն բավականին հակիրճ կերպով
Ֆլայերզ — գովազդային գործիք, որը օգտագործվում է ապրանքանիշի կամ ընկերության կողմից առաջարկվող ապրանք / ծառայություն գովազդելու կամ ներկայացնելու համար
Իկոնկա — նշաններ, որոնք օգտագործվում են ինչ-որ գաղափար նկարազարդելու համար որի հետ դրանք կապված են կամ ինքնության կամ ինչ-որ այլ նմանության միջոցով
Կորպորատիվ ինքնություն — ֆիրմային անվանման համադրություն է իր ունեցած վարքականոնների հետ
Կորպորատիվ Image — հայեցակարգային պատկեր որ հասարակությունը ընկալում է որոշակի ապրանքանիշի մասին
Ինֆոգրաֆիկա — բաղկացած է տեսողական հաղորդակցության ռեսուրսներից։ Բավականին արդյունավետ, քանի որ այն բաղկացած է տեսողականորեն ներկայացված տեղեկատվությունից ՝ դիագրամների, գծապատկերների և տարբեր տեսակի խորհրդանիշների միջոցով
Տպագրական հիմնավորում — Վերաբերում է ոչ միայն բառերի արանքում հայտնաբերված տարածություններ, այլ նաև տառերի միջև եղած տարածություններին
Լոգոն — բառի մշակում, որոնք կազմում են ընկերության անվանումը
Bitmap — արվում է որոշակի կետերից, որոնք ռազմավարականորեն տեղադրված են ՝ ստեղծելով a ուղղանկյան կամ մատրիցայի ձև
Merchandising — բիզնես ռազմավարություն, որը հիմնված է տարբեր ապրանքների խթանման վրա
Գունավոր պալիտրա — գրաֆիկական դիզայնի աշխարհում հիմնարար ռեսուրսներից մեկն է, որն օգտագործվում է որպեսզի կատարել համադրություններ կամ գույների խառնուրդներ, որոնք միասին կարող են լավ տեսք ունենալ
Պիքսել — Էկրանի վրա սկանավորված որոշ պատկերի հիմնական միավորը, այսինքն ՝ դրանք գունավոր կետերն են, որոնք ստեղծում են պատկերը ՝ բազմաթիվ շարունակական պիքսելների մատրիցի ձևավորման միջոցով
Մետաքսի էկրան — տպագրության տեխնիկա դա օգտագործվում է ինչպես տեքստերի, այնպես էլ պատկերների վերարտադրության կարգում, որոնցում թանաքը փոխանցվում է շրջանակի մեջ ձգված ցանցի միջոցով
Օգտագործելիություն — տերմին է, որի միջոցով հնարավոր է չափել կայքի որակը մուտք գործած օգտվողներին որակյալ փորձ տրամադրելու պահին
Բառարանային աշխատանք / Պարույր Սևակ
Անկեղծ ասած՝ այս ամենից ես հոգնել եմ,
Ես, սիրելի՛ս, որ քեզ սիրել և օգնել եմ.
Ձեռք եմ պարզել, հույս եմ տվել,
Վատըդ թողած՝ լավըդ թվել,
Հավատացրել, հավատացել,
Թե իմ առաջ դուռ ես բացել՝
Չտեսնըված, չեղած մի դուռ։
Սակայն ի՞նչ եմ ես ստացել
Այդ ամենին ի տրիտուր։
Անկեղծ ասած՝ ոչինչ չկա, և ոչ էլ կար։
Անկեղծ ասած՝ դու բնավ էլ ա՛յն չես եղել,
Ա՛յն չես եղել, ինչ որ ես եմ կարծել երկար։
Ո՞ւր ես, ասա՛, դու ինձ մղել։
Ճիշտ ճամփից ես միայն շեղել։
Սուտ խոստումով կապել ես ինձ,
Մանկան նման խաբել ես ինձ,
Ու չես տվել ոչի՜նչ, ոչի՜նչ։
Իսկ այն, ինչ որ ինձ ես տվել,
Արժանի չէր ո՛չ քեզ, ո՛չ ինձ։
Անկեղծ ասած՝ քո տվածից ես հոգնել եմ։
Ինքդ գիտես՝ որքան ձգտել ու տքնել եմ,
Որ դու … որ դու նման լինես իմ երազին։
Իսկ դու գիտե՞ս՝ ի՛նչ դուրս եկավ.
«Տղան հասավ իր մուրազին,
Դուք էլ հասնեք ձեր մուրազին»։
Հեքիաթն, այո, միտքըս ընկավ…
Դու՝ հեքիաթում հրաշք աղջիկ,
Այնինչ կյանքում՝ ինչ-որ… չղջիկ,
Որ ոչ թռչուն, ոչ էլ մուկ է…
Անկեղծ ասած՝ զուր էր ամբողջ այս աղմուկը։
Անկեղծ ասած՝ նեղանում ես, թե լրջանում,
Մե՜կ է հիմա։ Էլ չեմ գցի ինձ սար ու ձոր,
Անկեղծ կասեմ՝ հեքիաթն ինչով է վերջանում.
Ցած է ընկնում երեք խնձոր —
Մեկ՝ ասողին,
Մեկ՝ լսողին,
Մեկ էլ… ինձ պես գիշեր ու զօր
Հիմարաբար սպասողին…
Անկեղծ ասած՝ հեքիաթներից ես հոգնել եմ…
Տրիտուր — փոխարեն, հատուցում, վարձատրության, փոխհատուցում
Մղել — քշել, հրել, վանել
Տքնել — աշխատել, ջանալ, չարչարվել
Մուրազ — ցանկություն, որևէ ցանկալի բան կամ երազանք
Մի անինքնասեր տգեղ կնոջ պես
Սիրահարվել է ինձ տխրությունը,
Որին չեմ սիրում,
Եվ այդ պատճառով
Նա իր հագուստն ու անունն է փոխում –
Մերթ՝ կոչվում թախիծ,
Մերթ՝ կարոտ,
Մերթ՝ վիշտ,
Ցավ կամ տրտմություն:
Հետապնդում է
Ու չի հասկանում,
Որ մենք չենք սիրում հետապնդողին,
Որ մենք սիրում ենք ու գերվում նրան,
Ում դուր չենք գալիս:
Ես էլ իմ հերթին
Իմ ամբողջ կյանքում
Հետապնդում եմ ուրիշին՝
Նրա՛ն,
Որ նույնպես, դիտմամբ,
Անունն է փոխում –
Այն հույսով գուցե,
Թե մոլորվելով՝
Հետքն իր կըկորցնեմ –
Մեկ խնդություն է անվանում իրեն,
Մեկ՝ ուրախություն,
Կայտառություն է
Կամ պայծառություն:
Հետապնդում եմ
Ու չե՜մ դադարի,
Մինչև նա, անո՛ւժ,
Մինչև նա, տրվա՛ծ,
Ինձ չասի.
«Քոնն եմ»:
Վկան՝
Ա՛յն կանայք,
Որոնց ոչ անունն ու ոչ էլ հասցեն
Նշել չեմ կարող…
Մերթ — երբեմն
Տրտմություն — Տխրություն
Անուժ — անզոր
Արդեն 10 տարի, 110 տարի, 1010 տարի
Ես վախենում եմ,
Շա՜տ եմ վախենում,
Բյուրավոր ու բո՛ւթ հավատացյալից,
Բյուրատեսք ու սո՛ւտ հավատացյալից:
Եթե աստված եք՝
Փչեցե՛ք նրանց բոլոր մոմերը,
Մարեցե՛ք նրանց կանթեղներն ամեն,
Հանգցրե՛ք նրանց ջահերն այլազան,
Որ… եղիցի լո՜ւյս:
Եվ ո՜չ մի գավթում մի՛ ընդունեցեք
Նրանց մատաղը,
Որ իրենցը չէ, այլ գողացված է:
Մերժեցեք նրանց զո՛հն էլ խոստացյալ,
Որ… զոհ չգնա ինքը հավատը՝
Մաքո՜ւր-վսե՜մը,
Անկեղ՜ծ-անսո՜ւտը:
Ու թե աստված եք՝
Ամուր փակեցեք ձեր ականջնե՛րն էլ
Նրանց սողոսկուն աղոթքի դիմաց՝
Անգի՜ր-ինքնահո՜ս-հաշվեկշռվա՜ծ այն աղոթքների,
Որով խաբում են ո՛չ իրենց,
Այլ ձե՛զ:
Եվ – բավակա՜ն է – հասկացե՛ք ընդմիշտ,
Որ աստծուն նո՛ւյնիսկ հայհոյողները
Շա՜տ ավելի են գերադասելի,
Վասնզի նրանց բարկացրել է ինքը հավատը՝
Խոցվա՜ծ-արյունո՛տ,
Այրվո՜ղ-ապտակվա՛ծ,
Ցավա՜ծ-ճչացո՛ղ,
Մանո՛ւկ հավատը,
Որ հայր դառնալու համար է ծնվել:
Ու եթե հայր եք՝
Մի՛ թողեք,
Որ սուտ հավատացյալներն սպանեն նրան:
-Ինչքան էլ ծանր է մանուկ թաղելը,
Մանուկ պահելը ծանր է ավելի…
Բյուրավոր — անթիվ, անհամար, անքանակ
բյուրատեսք — բազում պատկերներ և դեմքեր ունեցող
այլազան — տարբեր, այլատեսակ
եղիցի — թող լինի, լինի
սողոսկուն — սահուն
վասնզի — որովհետև, որպեսզի
Դիցաբանություն / Հայկական և հունական աստվածների համեմատություն / Թարգմանական աշխատանք
Հայկական դիցաբանություն
Վանի թագավորության (Բիաինիլի, Ուրարտու, Արարատ) դիցարանը հիշատակվում է Մհերի դռան արձանագրության մեջ: Այն կազմված է եղել 70 աստվածությունից՝ 35 իգական և 35 արական (ամեն աստված ուներ իր նշանը), և շուրջ 100 սրբություններից: Դիցարանը գլխավորել է գերագույն եռյակը՝ Խալդի, Թեյշեբա, Շիվինի: Հայասա երկրի (մ. թ. ա. XV–XIII դարեր) աստվածները հիշատակվում են խեթա-հայասական պայմանագրում, որտեղ վերծանվել է 12 աստծու անուն: Հայասայի դիցարանը ղեկավարել է գերագույն եռյակը. առաջինը ռազմի աստվածությունն էր, երկրորդը՝ մայր աստվածուհին, իսկ երրորդի անունը չի պահպանվել: Երկրպագել են նաև դաշտերի, լեռների, ծովերի և այլ աստվածությունների: Հետբիաինական դարաշրջանում ազգակից աստվածներից ձևավորվել է նոր պանթեոն, որը նույնությամբ պահպանվել է մինչև քրիստոնեության ընդունումը: Հայոց դիցարանի բնորոշ առանձնահատկությունը միակենտրոնությունն է, չկան չար կամ չարագործ աստվածներ, մեծարվել են լույսը, բարին, ընտանեկան օջախը, գիտությունները:
Հունական դիցաբանություն
Հույները ունեին բազմաթիվ աստվածներ և բազմաթիվ պատմություններ ու առասպելներ, որոնք շրջապատում էին նրանց: Հունական դիցաբանությունը բաղկացած է հունական աստվածների, աստվածուհիների և հերոսների մասին բոլոր պատմություններից և հեքիաթներից: Դա նաև Հին Հունաստանի կրոնն է, քանի որ հույները տաճարներ էին կառուցում և զոհեր մատուցում իրենց գլխավոր աստվածներին: Համարվում էր, որ աստվածների հայր Զևսը և նրա կին Հերան ղեկավարում են աստվածների ընտանիքը, որի տունը՝ պանթեոնը գտնվում է Հունաստանի հյուսիսային սահմանում գտնվող Օլիմպոսլեռան վրա։ Այդ ընտանիքի անդամներն էին Ապոլոն, Արտեմիս, Աթենաս Պալլաս, Արես, Պոսեյդոն, Հերմես, Դիոնիսոս, Դեմետրա, Պլուտոն և Պերսեփոնե աստվածներն ու աստվածուհիները։
Օլիմպիացիների ընտանիքը լրացնում էին բազմաթիվ տեղական աստվածությունները, սատիրները, ոգիները, նիմփերը, փերիներն ու մուսաները։ Հույներն այդ բոլորին կատարում էին զոհաբերություններ՝ հիմնականում կենդանիների տեսքով։
Չնայած նրան, որ աստվածներն օժտված էին քմահաճ բնավորությամբ, իսկ նրանցից ոմանք, ինչպես պատերազմի աստված Արեսն ու ծովի աստված Պոսեյդոնը, կարող էին լինել վրիժառու։ Հին հույների հավատալիքներում չկային ոչ սատանաներ և ոչ խավարի և մեղքի այլ ուժեր, որոնց սնում են մարդկանց խորքային վախերը:
Հայկական դիցաբանությունում Արամազդը հայր աստվածն է, սակայն մենք չունենք մայր աստված։ Անահիտը Արամազդի կինը չէ, այլ դուստրը։ Այսպիսով ստացվում է, որ բոլոր աստվածները նրա երեխաներն են։
Տիտանները
Ի Տիտաններ առաջին կամ ավագ աստվածներն էին: Նրանց թիվը տասներկու էր, ներառյալ Զևսի, Քրոնոսի և Ռեայի ծնողները: Նրանք իշխում էին այն ժամանակ, երբ կոչվում էր ոսկե դարաշրջան: Նրանց գահընկեց արեցին երեխաները ՝ usեվսի գլխավորությամբ:
Համեմատություն
Հայկական Արամազդը և Հունական Զևսին— երկնքի և երկրի արարիչ աստվածներ
Անահիտը և Արտեմիսին — մայրության, բերքի և պտղաբերության աստվածուհիներ
Վահագն և Հերակլեսը — ամպրոպի ու կայծակի աստվածներ
Տիրը և Ապոլոնին կամ Հերմեսին— իմաստությունների, ուսման, գիտության աստվածներ
Աստղիկինը և Աֆրոդիտեն— սիրո և ջրի աստվածուհիներ
Սպանդարամետը և Հադեսին— ստորերկրյա թագավորության աստվածներ
Միհրը և Հելիոսին կամ Հեփեստոսին— լույսի և մաքրության` արևի աստվածներ
Նանեն և Աթենասը— պատերազմի աստվածուհիներ
Նյութերը թարգմանել եմ Ռուսերենից և Անգլերենից
Հղումներ՝
https://www.grecomap.com/ru/blog/mythology-552
https://www.greekmythology.com/
http://www.encyclopedia.am/pages.php?hId=1284
Պարսկական առակների թարգմանություն
Махмуд из Газни был величайшим среднеазиатским полководцем десятого века, одно имя которого приводило в трепет и вселяло ужас в сердца персов и индусов. Когда умер правитель Персии, его жена Сайда взяла бразды правления в свои руки. Махмуд написал ей послание, в котором, угрожая вторжением, требовал выплаты дани.
Царица-мать ответила великому полководцу из Газни таким письмом: «Покуда жив был мой муж, я действительно боялась великого султана Махмуда, который поверг к стопам своим и Персию, и Индию. Но теперь мне нечего бояться, ибо я уверена, что столь мудрый правитель не станет посылать свои доблестные войска против женщины. Конечно, если он всё-таки нападёт на мои земли, я буду сражаться до конца. Если счастье улыбнётся мне, и я одержу победу, имя моё прозвучит в веках, ну а если верх возьмёт султан Махмуд, люди с презрением скажут, что победил он лишь старую немощную женщину. А так как я знаю, что султан достаточно мудр, чтобы не оказаться в любом из этих двух, одинаково невыгодных для него положений, то, соответственно, и бояться мне нечего».
На султана Махмуда, разрушителя идолов, строки эти произвели столь неотразимое впечатление, что, прочитав послание, он торжественно поклялся никогда не нападать на Иран, пока жива царица.
Խորիմաստ կինը
Читать далее Պարսկական առակների թարգմանությունԹարգմանություն / Առակ
Священник и его слуга
У одного священника был слуга. Что бы хозяин ни просил, слуга всегда делал наоборот. Поэтому священник вынужден был и свои поручения давать наоборот. Если ему хотелось, чтобы слуга принёс воды, он говорил: «Воды не приноси»
Однажды священник нагрузил свои вещи на мула и со слугой отправился в соседнее село. Слуга гнал мула. Они дошли до глубоководной реки. Мул с ношей вошёл в воду. Посреди реки ноша накренилась и чуть не упала в воду. Священник закричал:
— Ай, парень, накрени ношу, накрени ношу!
Хозяин знал привычки слуги и был уверен, что слуга сделает всё наоборот и выровняет ношу. Слуга же, услышав крик хозяина, накренил ношу, и она упала в воду.
— Ай, парень, что ты наделал? Ведь я просил тебя накренить ношу.
— Святой отец, ты сказал «накрени», вот я и подумал: сколько времени я ем хлеб этого человека, пусть хоть один раз исполню его приказание в точности. Как ты сказал, так я и сделал.
Քահանան և իր ծառան
Քահանան մի ծառա ուներ։ Ին՞չ էլ, որ տերը պահանջեր, ծառան միշտ հակառակն էր անում։ Ուստի քահանան ստիպված եղավ իր ցուցումների հակառակը հրամայեր։ Օրինակ՝ եթե ուզում էր, որ ծառան ջուր բերի, ասում էր. «Ջուր մի՛ բեր»։
Մի օր քահանան իր իրերը բարձեց ջորի վրա և ծառայի հետ գնաց հարևան գյուղ։ Ծառան քշում էր ջորին։ Նրանք եկան խորջրյա գետի մոտ։ Ջորին բեռով մտավ ջուրը։ Գետի մեջտեղում բեռը թեքվեց ու քիչ մնաց ջուրն ընկներ։ Քահանան բղավեց.
— Հեյ, տղա, թեքիր բեռը, թեքիր բեռը:
Սեփականատերը գիտեր ծառայի սովորությունները և վստահ էր, որ ծառան հակառակն է անելու և կուղղի բեռը։ Ծառան, լսելով տիրոջ լացը, թեքեց բեռը, և այն ընկավ ջուրը։
«Ա՛յ տղա, ի՞նչ ես արել»: Ի վերջո, ես ձեզ խնդրեցի թեքել բեռը:
— Սուրբ հայր, դու ասացիր «թեքիր», ես էլ մտածեցի, որ այսքան ժամանակ է այս մարդու հացն եմ ուտում, գոնե մեկ անգամ նրա պահանջը ճշգրիտ կատարեմ։ Ինչպես դու ասեցիր, այնպես էլ ես արեցի:
Թարգմանություն / Արևմտահայերեն
Արևմտահայերենից փոխադրի՛ր արևելահայերենի։
Օձ շատ կա այս ձորերը, մանավանդ՝ ցերեկի ժամերուն։ Երբ արևը կհրդեհե այս երկաթագույն ժայռերը, սեփսև քռաները, սպիտակ ավազները, իրենց բուներեն դուրս կսողան։ Կգրգռվին, վրադ նետվելու պատրաստ։ Բնությունը իր բոլոր գույները թափեր է անոնց վրա։ Դեղին օձեր կան, քրքրումի գույնովը։ Սեփսևեր կան, եռացող կուպրի գույնովը։ Ոսկիի, շողակնի պես վառողները կան՝ կարմիր բիծերով։ Խայտաբղետները կան՝ կանաչ ու կապույտ օղակներովը, երկճյուղ բերաններով, դժնե աչքերով, որոնք քեզի կնային, սուր ատամնաշարով, ասեղի պես վերջավորող լեզուներով։ Լեղապատառ կըլլաս, երբ հանկարծ կհայտնվին թուփի մը տակեն, քարերուն արանքեն։ Կամ երբ մինչև ծունկերդ կմերկանաս, գետեն կանցնիս։ Եղեգնուտներուն մեջեն ջուրը կցատկեն քեզ հետ միասին։ Պարծենկոտներուն մի հավատաք, որոնք «մենք չենք վախնար» կըսեն։ Կստեն։ Աստիճան մը պաղարյունդ կպահես, կհավասարակշռես ինքզինքդ, երբ կանխավ կնշմարես, կպատրաստվիս։ Բոլո՛ր ոտնավորները կսոսկան անոնցմե։ Ես կտեսնեի, թե ինչպես էշ մը, ջորի մը, ձի մը ահազանգի կմատնվի, երբ գլուխը տոպրակը իր կերը կուտե, կամ կարածի, ու օձ մը կտեսնե: Եզերը, կովերը կցնցվեին, կֆշային, ետ կքաշվեին՝ ճամբա տանելու, որ երթա։ Այծերու, մաքիներու ամբողջ հոտը կփախեր ահաբեկ՝ դաշտին կամ ձորին հեռավորությունները։ Ոզնին ու կրիան չէին ազդվեր։ Չէին փախեր։ Ապահով էին։ Ոզնին իր փուշերը կցցեր։ Կրիան իր ոսկորե պատյանը կքաշվեր։ Օձը ի՞նչ կրնար ընել։
Այս ձորերում շատ օձեր կան, մանավանդ՝ վերեկվա ժամերին։ Երբ արևը վառում է երկաթագույն ժայռերը, սև քարերը, սպիտակ ավազները, իրենց բուներից դուրս կսողան։ Կգռգռվեն, պատրաստ վրատ նետվելու։ Բնությունը իր բոլոր գույները թափել է նրանց վրա։ Կան դեղին օձեր, քրքումի գույնի։ Սեփսև էլ կան, եռացող կուպրի գույնի։ Ոսկիի փայլերի պես վառողները կան՝ կարմիր բիծերով։ Կան խայտաբղետները՝ կանաչ և կապույտ օզակներով, երկճյուղ բերաններով, դաժան աչքերով, որոնք քեզ են նայում, սուր ատամնաշարով, ասեղի պես վերջացող լեզուներով։ Կմախենաս, երբ հանկարժ կհայտնվի թփի տակից, քարերի արանքներից։ Կամ երբ բաց ծնկներով գետով կանգնես։ Եղեգնուտների մեջեն և քեզ հետ միասին կղատկեն ջուրը։ Չհավատաք պարծենկոտներին, որոնք ասում են․ <Մենք չենք վախենում>։ Ասում են․
— Որոշ ժամանակ սառաժ կմնաս, կհանգստացնես ինքդ քեզ և նախապես կնկատես և կպատրաստվես։ Բոլոր սողունները վախենում են նրանցից։ Ես տեսնում էի, թե ինչպես մի ջորի, մի ձի վախենում են երբ կեր են ուտում կան արածում են ու օձ են տեսնում։ Եղերը, կովերը ցնցվում էին, ֆշում և հետ քաշվում ճանապարհ տալով, որ օձը գնա։ Այծերը, մաքիները և ամբոջ հոտը վախեցակ փախչում էին ձորեր ու դաշտեր։ Ոզնին ու կրիան չէին ազդվում։ Չէին փախնում։ Ապահով էին։ Ոզնին փշերն էր ցցում։ Կրիան մտնում էր իր ոսկրե պատյանի մեջ։Օձը բան չէր կարող անել։