Հայ ականավոր թագուհիները. նախագիծ

Վարդգես Սուրենյանց
Զաբել թագուհու վերադարձը

Հայ ժողովրդական ասացվածքի համաձայն՝«Տղամարդը տան դրսի պատն է, կինը՝ ներսի»։ Նույն ընկալումը տեսնում ենք Հայաստան աշխարհի թագավորների ու թագուհիների գործունեության տրամաբանությսն մեջ։ Թագուհիները, երկրի «ներսի պատի» դերը կատարելով, հաճախ մնացել են չնկատված կամ տեղ չեն գտել հիշատակարաններում։

Կլեոպասրա Պոնտացի

Տիգրան Մեծի կնոջ՝ Կլեոպատրայի մասին հայտնի է, որ նա Պոնտոսի և Փոքր Հայքի արքա Միհրդատ Եվպատորի դուստրն էր: Հայկ Խաչատրյանը «Հայոց թագուհիներ» գրքում Կլեոպատրայի մասին պատմում է, որ երբ նա ամուսնացավ Տիգրան Մեծի հետ, 16 տարեկան էր: Ք.ա. 69 թվականին, երբ հռոմեացի Լուկուլլոսը պաշարել էր Տիգրանակերտը, հայ թիկնազորը, արքայի պատիվը պահելով, ճեղքում է հռոմեական բանակն ու դուրս բերում թագուհուն, կանանոցն ու գանձարանը: Հայկ Խաչատրյանի գրքում, սակայն, Կլեոպատրայի մասին խոսվում է որպես թագուհու, ով, իր անվան ստուգաբանությանը հավատարիմ (Կլեոպատրա նշանակում է «հոր խոսք»), մեծարում էր ոչ թե ամուսնուն՝ հայոց թագավոր Տիգրանին, այլ հորը՝ Միհրդատ Պոնտացուն: Հեղինակը նշում է, որ Կլեոպատրայից ծնված երեք որդիներն էլ մոր պես դավաճանեցին հայոց թագավորությունն ու անդառնալի վնասներ հասցրին: Ի վերջո, Կլեոպատրան փախավ հոր՝ Միհրդատի մոտ:

Առաջադրանք

1)Ստեղծել կապակցություններ փակագծում տրված բայերը եզակի կամ հոգնակի թվով գործածելով։

Ազգը հպարտանում է , մերոնք սիրում են , զորքը կռվում է , մտավորականությունը աջակցում է , վարդանանքը մարտնչում են, դեղորայքը ստացվել է , ավագանին ժամանում է , պապոնք ապրում են , համայնքը մասնակցում է , նախիրը բարձրանում է , ժողովուրդը դիմանում է , աշակերտությունը որոշում է։

2)Կազմեկ հետևյալ բառերի սեռականը։

Կատու — կատվի , Լուսինե — Լուսինեի , Արքա — արքայի , վերարկու — վերարկուի , ափսե — ափսեի, երեկո — երեկոյի, այցելու — այցելուի , առու — առվի, ձու — ձվի, ժողովածու — ժողովածուի , կոմիտե — կոմիտեի , լու — լու, Սարո — Սարոյի , Մարո — Մարոյի, Աննա — Աննայի , մեղու — մեղվի , տղա -տղայի , այգի- այգու։

3)Գրիր հետևյալ բառերի մի քանի ձևերը։

բեռ — բեռան,բեռի

անկյուն — անկյան,անկյունի

Վեդի — Վեդու,Վեդի

Մեղրի — Մեղրու,Մեղրիի

Լոռի — Լոռու,Լոռիի Լոռվա

Գյումրի- Գյումրիի,Գյումրու,Գյումրվա

ամառ — ամառվա,ամռան

անկողին — անկողնի,անկողնու

ծագում — ծագման,ծագումի

արյուն — արյան,արյունի

մանուկ — մանուկի,մանկան

ծնունդ — ծննդի,ծննդյան

հանգիստ ֊ հանգստի,հանգստյան

սուգ ֊ սգի,սգո

մահ — մահի,մահվան,մահու

Աստված — Ասծու,Ասծո,Աստվածի