Երբ պատմությունը պատվում է ժողովրդական «բամբասանքներով» և վերածվում հեքիաթի, լեգենդ է ծնվում. և արդեն այնքան էլ էական չէ, թե իրականում եղել է նկարագրվածը, և որքանով է նկարագրությունը համապատասխանում իրականությանը։ Այստեղ, ինչպես կինոյում, շունչը կտրող պատկերները տիրում են ողջ աշխարհին և ձեռք են բերում համաշխարհային հռչակ: Ես հավաքել եմ աշխարհի ամենահետաքրքիր և ամենահայտնի լեգենդները։
Բերմուդյան եռանկյունի
Լեգենդներ Բերմուդյան եռանկյունու մասին, հավանաբար, ոչ պակաս, քան Հին Հունաստանի աստվածների մասին: Տարածքը սահմանափակված է եռանկյունով Մայամիի, Բերմուդայի և Սան Խուանի (Պուերտո Ռիկո) գագաթներով։ Ատլանտյան օվկիանոսում գտնվող Սարգասո ծովի այս տարածքը համարվում է չափազանց վտանգավոր։ Այստեղ աննորմալ երեւույթներ են տեղի ունենում, եւ նավերն ու ինքնաթիռները անհետանում են առանց հետքի։ Աշխարհի այս տարածքում «առեղծվածային անհետացումների» մասին առաջին անգամ հիշատակել է Էուարդ Վան Ուինքլ Ջոնսը, 1951 թվականին նա այս տարածքն անվանել է «Սատանայի ծով» կամ «Գաղտնիքների ծով»:
Բերմուդյան եռանկյունու տարածքում առեղծվածային անհետացումների տեսության կողմնակիցները դրանք բացատրելու համար առաջ են քաշում տարբեր վարկածներ՝ եղանակային անսովոր երեւույթներից մինչև այլմոլորակայինների կամ Ատլանտիս քաղաքի բնակիչների կողմից առևանգումներ: Թերահավատները, սակայն, պնդում են, որ Բերմուդյան եռանկյունում նավերի անհետացումը տեղի է ունենում ոչ ավելի հաճախ, քան օվկիանոսների այլ տարածքներում, և դա պայմանավորված է բնական պատճառներով: Տարածքը նավարկելու համար շատ դժվար է. կան մեծ թվով ծանծաղուտներ, հաճախ առաջանում են ցիկլոններ և փոթորիկներ։
1974 թվականին ամերիկացի լեզվաբան Չարլզ Բերլիցը, որը Բերմուդյան եռանկյունում անոմալիաների գոյության կողմնակիցն էր, հրատարակեց «Բերմուդյան եռանկյունին», որը նկարագրում էր այդ տարածքում առեղծվածային անհետացումները։ Գիրքը մեծ հետաքրքրություն է առաջացրել։ 1975-ին ռեալիստ թերահավատ Լոուրենս Դեյվիդ Կուշետը հրատարակեց «Բերմուդյան եռանկյունին. առասպելներ և իրականություն», որտեղ նա պնդում էր, որ այդ տարածքում գերբնական և խորհրդավոր ոչինչ չկա: Այս գիրքը հիմնված է փաստաթղթերի և ականատեսների հետ հարցազրույցների երկար տարիների հետազոտությունների վրա, որոնք բացահայտել են բազմաթիվ փաստական սխալներ և անճշտություններ Բերմուդյան եռանկյունու առեղծվածի գոյության կողմնակիցների հրապարակումներում: Ամեն դեպքում այս լեգենդը աշխարհում ամենտարածվածներից մեկն է, եթե ոչ ամենատարածվածը։
Թռչող հոլանդացին
Թռչող հոլանդացին՝ ուրվական նավ, որը հավերժ հերկում է ծովը՝ չկարողանալով վայրէջք կատարել ափին: Լեգենդը առաջացել է մետ 17 դարում։ Ըստ լեգենդի, հոլանդացի նավապետ Վան դեր Դեկենը իր նավի մեջ մի զույգի էր տանում։ Նրան դուր եկավ աղջիկը. նա սպանեց նրան նշանվածին և առաջարկեց դառնալ իր կինը, բայց աղջիկը ցատկեց ծովը: Երբ փորձում էր շրջանցել Բարի Հույս հրվանդանը, նավը ուժեղ փոթորկի մեջ ընկավ։ Նավիգատորն առաջարկեց սպասել ծովածոցում վատ եղանակին, բայց կապիտանը կրակեց նրան և երդվեց, որ թիմից ոչ ոք ափ դուրս չի գա, քանի դեռ նրանք չեն շրջանցել գագաթը, նույնիսկ եթե դա ընդմիշտ տևի: Այսպիսով, հոլանդացին անեծք բերեց իր վրա և կթափառի ծովի ընդարձակություններով մինչև երկրորդ գալուստը։ Ըստ լեգենդի, երբ Թռչող հոլանդացին հանդիպում է մեկ այլ նավի հետ, նրա անձնակազմը փորձում է հաղորդագրություններ ուղարկել ափ մարդկանց համար, ովքեր վաղուց մահացել են: Ծովային համոզմունքներում «Թռչող հոլանդացու» հետ հանդիպումը համարվում էր վատ նախանշան։
Անգլիական Ջորջ V թագավորը տեսել է «հոլանդացուն» Սիդնեյի մոտ։ Այլ ականատեսներ նկարագրում են ուրվականի հետ հանդիպումները Բարի Հույս հրվանդանում, Ռոդ Այլենդի ափերի մոտ (ԱՄՆ), Հարավային Ատլանտյան օվկիանոսում և նույնիսկ Սարդինիայի ափերի մոտ՝ Միջերկրական ծովում:
Արթուր թագավորի սուրը
Բրիտանացիների լեգենդար տիրակալ Արթուրի կերպարը դեռ առեղծված է։ Հայտնի չէ, թե նա իսկապես եղել է, բայց նրա մասին շատ պատմություններ կան։ Իսկ կենտրոնական տեղը տրվում է հերոսի զենքին։ Թուրը ստեղծել էր լճի տիրուհին, ով էլ տվեց այդ թուրը Արթուրին։ Ըստ լեգենդի Արթուրի քույրը՝ Մորգանան, համոզեց իր սիրելիին՝ Էքոլոնին սպանել թագավորին։ Նրա համար հեշտացնելու համար նա գողացավ թուրը ինչպես նաև նրա պատյանը, որը կախարդական էր և նպաստում էր վերքերի ապաքինմանը։ Բայց Արթուրը կարողացավ սովորական զենքերով հաղթել թշնամուն։ Երբ թագավորը զգաց, որ ինքը մահանում է, նա խնդրեց վերջին ողջ մնացած ասպետներից՝ Բեդիվերին, որ սուրը նետի մոտակա ջրի մեջ՝ վերադարձնել այն լճի տիկնոջը։ Սկզբում նա փորձել է թաքցնել սուրը, սակայն, ըստ իր պատմության, Արթուրը հասկացել է, որ իրեն խաբում են, և երկրորդ անգամ ուղարկել է սուրը լիճը նետելու։ Միայն երբ լսեց «մեծ հրաշքի» մասին՝ լճից մի ձեռք բարձրացավ ու բռնեց նետված թուրը, Արթուրը համոզվեց, որ իր հանձնարարությունը կատարված է, և նա հանգիստ մահացավ։ Ի դեպ, մարտիկի մահից հետո զենքերը հեղեղելու սովորույթի առկայությունը հաստատվում է եվրոպական ջրամբարներում բազմաթիվ հնագիտական գտածոներով։
Հսկաներ
Հսկա հասակի մարդկանց մասին լեգենդները շատ տարածված են Իռլանդիայում և Մեծ Բրիտանիայում: Հյուսիսային Իռլանդիայի հյուսիս-արևելքում կա նույնիսկ բնական հուշարձան, որը կոչվում է Հսկան ճանապարհ: Այն բաղկացած է 40000 բազալտե սյուներից և շատ անսովոր տեսք ունի։ Ըստ լեգենդի՝ տեղի հերոսներից մեկը՝ Ֆին Մաքքուլը, կամուրջ է կառուցել, որպեսզի հասնի հսկա Գոլլի մոտ և կռվի նրա հետ։ Պարզվեց, որ ժողովրդական հեքիաթները գիտական բացատրություն ունեն. Իռլանդիայի յուրաքանչյուր 150-րդ բնակիչ հայտնաբերել է աճի համար պատասխանատու գենի մուտացիաներ։ Հայտնի իռլանդական հսկաներից մեկը Չարլզ Բիրնն էր (1761–1783), ավելի քան 230 սմ հասակով, նրա կմախքը երկու դար ցուցադրվում էր Լոնդոնի Հանթերյան թանգարանում։
Ցիկլոպ
Դիցաբանության մեջ ցիկլոպները առանձին կերպարներ են կամ մի ամբողջ ժողովուրդ։ Նրանք բարձրահասակ էին և միայն մեկ աչք ունեին։ Հոմերոսի Ոդիսականում ասվում է, որ Պոսեյդոնի որդի Պոլիֆեմոսը ցիկլոպն էր։ Այլ լեգենդներում հաղորդվում է երեք հսկա ցիկլոպների մասին, որոնց ծնել են երկրի աստվածուհի Գայան և երկնքի աստված Ուրանը։ Ծնվելուց անմիջապես հետո հայրը հակակրանք է ընդունել ֆրեյքերի նկատմամբ և նետել նրանց թաթարը։ Հետո դրանք պարբերաբար բաց էին թողնում և նորից թաքցնում, արտասովոր արտեֆակտի պես: Որոշ պալեոնտոլոգներ կարծում են, որ գաճաճ փղերի գանգերը կարող են ծառայել որպես լեգենդի ծննդյան նախատիպ: Հին մարդիկ գանգ գտան և քթի կենտրոնական բացվածքը շփոթեցին հսկայական աչքի խոռոչի հետ: Ի դեպ, այս կենդանիները ապրել են հենց հին հունական լեգենդների գործողության վայրերում։
Կրակենը
Կրակենը առասպելական հսկա ծովային հրեշ է, որը նավաստիների նկարագրություններից հայտնի է որպես գլխոտանի: Առաջին համապարփակ նկարագրությունը կատարել է Էրիկ Պոնտոպիդանը։ Նա գրել է, որ հրդեշը «լողացող կղզու չափ է»։ Նրա խոսքով՝ հրեշը կարողանում է շոշափուկներով բռնել մեծ նավը և քարշ տալ դեպի հատակը, սակայն շատ ավելի վտանգավոր է պտտահողմը, որն առաջանում է, երբ կրակն արագ ընկղմվում է հատակը։ «Սողացող հրեշի» առասպելի հիմնավորումը պարզ է՝ հսկա կաղամարները դեռևս գոյություն ունեն, որոնց երկարությունը հասնում է մինչև 16 մետրի: Նրանք իսկապես տպավորիչ տեսարան են ներկայացնում։ Որոշ տեսակներ շոշափուկների վրա ճանկեր և ատամներ ունեն, բայց նրանք կարող են սպառնալ ինչ-որ մեկին միայն ոտք դնելով: Նույնիսկ եթե ժամանակակից մարդը շատ է վախենում նման արարածի հետ հանդիպելիս, ի՞նչ կարող ենք ասել միջնադարյան ձկնորսների մասին։ Նրանց համար հսկա կաղամարը միանշանակ առասպելական հրեշ էր:
Մոիսեյի ճանապարհը
Անշուշտ, մեզանից յուրաքանչյուրը լսել է Աստվածաշնչից այն սյուժեի մասին, որը պատմում է, թե ինչպես է ծովը բաժանվել Մոիսեյի առաջ: Սակայն քչերը գիտեն, որ նման երեւույթ կարելի է տեսնել Հարավային Կորեայի Ջինդո կղզու մոտ։ Այստեղ կղզիների միջև ընկած ջրերը բաժանվում են մեկ ժամով՝ բացահայտելով լայն և երկար ճանապարհ: Գիտնականներն այս հրաշքը բացատրում են մակընթացության և հոսքի ժամանակի տարբերությամբ։
Իհարկե, շատ զբոսաշրջիկներ են գալիս այնտեղ. բացի պարզ զբոսանքներից, նրանք հնարավորություն ունեն տեսնելու ծովային բնակիչներին, ովքեր մնացել են բաց ցամաքում: Մովսեսի ճանապարհի զարմանալի բանն այն է, որ այն տանում է մայրցամաքից դեպի կղզի:
Բոլոր տեղեկությունները թարգմանել եմ ռուսերենից։
Աղբյուրներ ՝
Հղում 1
Հղում 2